Những năm trở lại đây, hoạt chất huperzine A nổi lên như một thần dược giúp cải thiện chức năng não bộ. Hoạt chất này được nghiên cứu ở nhiều nơi về hiệu quả điều trị căn bệnh Alzheimer cũng như nhiều tổn thương não bộ khác. Vậy hoạt chất này là gì? Tác dụng của huperzine A trên những trường hợp tổn thương chức năng não bộ như thế nào? Bài viết dưới đây sẽ cung cấp cho bạn những thông tin bổ ích. Hãy cùng theo dõi!

Nguyên nhân gây suy giảm chức năng não bộ

Não bộ là cơ quan trung ương điều khiển mọi hoạt động sống trong cơ thể. Mặc dù vậy, đây cũng là nơi rất dễ bị tổn thương do nhiều nguyên nhân khác nhau như:

- Chấn thương sọ não, tai nạn,...

- Tai biến mạch máu não, đột quỵ,...

- Thoái hóa não.

- Sự hình thành và phát triển của các mảng amyloid (bệnh Alzheimer).

- Thiểu năng tuần hoàn não.

- Sự tấn công của các chất độc và gốc tự do.

Thuốc bổ thần kinh giúp trí não minh mẫn.jpg

Nguyên nhân nào gây suy giảm chức năng não bộ?

Có nhiều yếu tố gây suy giảm chức năng não bộ nhưng thực chất vẫn là do 1 trong 3 nguyên nhân sâu xa: Suy giảm tuần hoàn máu não, thiếu hụt các chất dinh dưỡng cần thiết cho hoạt động của não bộ và suy giảm dẫn truyền thần kinh. Khi đó, não bộ rất dễ bị tổn thương, gây ảnh hưởng không nhỏ đến cuộc sống và sinh hoạt của con người. Do vậy, các chuyên gia luôn không ngừng tìm kiếm những biện pháp để cải thiện tình trạng này, giúp người bệnh khôi phục những chức năng bình thường của cơ thể. Trong quá trình nghiên cứu các hoạt chất thiên nhiên giúp cải thiện chức năng não bộ, các nhà khoa học đã tìm ra hoạt chất huperzine A. Vậy hoạt chất này là gì?

Huperzine A là chất gì?

Huperzine A là một alkaloid được phân lập từ cây thạch tùng răng (Huperzia serrata), hay còn gọi với tên cây thông đất. Đây là loại cây ưa ẩm và bóng mát. Ở Việt Nam, thạch tùng răng được phát hiện ở các vùng núi cao trên 1000m khu vực Sa Pa và Đà Lạt, sống dưới tán của những loài cây khác.

Từ xa xưa, thạch tùng răng đã được sử dụng trong nhiều bài thuốc dân gian, phối hợp với những bài thuốc khác để chữa viêm gan cấp tính, mắt sưng đỏ, phong thấp, ho mạn tính. Thảo dược này cũng được sử dụng để trị ra mồ hôi trộm, quáng gà, phụ nữ có triệu chứng đẻ non, trẻ em bị bại liệt, di chứng của một số bệnh,... Hiện nay, với sự phát triển của công nghệ, các nhà khoa học đã chứng minh được tác dụng của thạch tùng răng, mà cụ thể là hoạt chất huperzine A trong việc ngăn ngừa teo não, sa sút trí tuệ ở người già cũng như nhiều bệnh lý về não khác.

Hoạt chất huperzine A trong thạch tùng răng có tác dụng như thế nào?

Theo Tạp chí y học Hoa Kỳ, huperzine A là chất ức chế tự nhiên của enzyme acetylcholinesterase, có trong thạch tùng răng, được sử dụng nhiều trong y học cổ truyền Trung Quốc. Có rất nhiều nghiên cứu khoa học đã được tiến hành với hoạt chất này. Theo đó, huperzine A đem lại nhiều hiệu quả ưu việt như:

Ức chế acetylcholinesterase

Acetylcholinesterase là enzyme phân hủy acetylcholine – chất dẫn truyền thần kinh giữa các tế bào não. Dưới tác dụng của enzyme này, các dẫn truyền thần kinh có thể bị phá hủy, gián đoạn. Từ đó, gây ra hàng loạt các vấn đề về trí nhớ, nhận thức, tư duy,... khi nồng độ của enzyme này tăng cao. Huperzine A được chứng minh là có thể giúp khắc phục được những tổn thương kể trên do tác động ức chế enzyme acetylcholinesterase. Với tác dụng này, huperzine A được sử dụng rộng rãi để điều trị bệnh Alzheimer và dự phòng ngăn chặn các chất độc thần kinh khác.

Nhóm vitamin giúp làm chậm thoái hóa não.jpg

Huperzine A ức chế enzyme cholinesterase và tăng cường dẫn truyền thần kinh

Giảm độc tính của β-amyloid

Sự xuất hiện của các mảng β-amyloid là dấu hiệu điển hình của bệnh Alzheimer. Nhiều nghiên cứu cũng đã chỉ ra tương tác hiệp đồng giữa các mảng β-amyloid và hoạt tính của enzyme acetylcholinesterase. Các mảng β-amyloid không tan có thể gây chảy máu ngoài màng và co rút, dẫn đến tế bào bị chết đi. Kết quả nghiên cứu cho thấy, huperzine A làm giảm những độc tính kể trên ở vỏ não và hồi hải mã, đồng thời ngăn chặn sự hình thành của các mảng β-amyloid trên ở vỏ não của chuột.

Chống độc thần kinh do glutamate

Nếu nồng độ glutamate tăng cao sẽ kích thích quá mức thụ thể NMDA, tăng vận chuyển ion canxi vào tế bào, làm suy thoái và cuối cùng gây độc chết tế bào thần kinh. Từ đó, làm thoái hóa và đẩy nhanh quá trình lão hóa tự nhiên của não bộ. Huperzine A đã được chứng minh có tác dụng ngăn chặn sự vận chuyển canxi vào tế bào do glutamate bằng cách hoạt động đối kháng với thụ thể NMDA.

Bảo vệ chống lại gốc tự do

Sự tấn công của các gốc tự do sẽ gây ra hàng loạt phản ứng oxy hóa, gây tổn thương và thoái hóa tế bào thần kinh. Dưới sự tấn công của gốc oxy hóa, phân tử protein bị phá hủy giải phóng ra các phân tử sắt, lắng đọng và gây độc tế bào. Hoạt chất huperzine A đã được chứng minh có tác dụng cải thiện những tổn thương do oxy hóa bằng cách tăng hoạt động của các enzyme chống oxy hóa nội sinh như glutathione peroxidase, catalase và superoxide dismutase.

Bằng những hiệu quả vượt bậc kể trên, huperzine A được coi như một trong những biện pháp mới nhất trong điều trị Alzheimer, các bệnh lý suy giảm chức năng não bộ, tăng cường dẫn truyền thần kinh, đẩy nhanh phục hồi các di chứng não. Thử nghiệm lâm sàng tiến hành trên người cũng cho thấy, hoạt chất này đem lại tác dụng tốt đối với não bộ, điều trị hiệu quả các rối loạn thần kinh.

Diệp Linh