Tại sao suy giảm chức năng não bộ lại khiến người già đi tiểu không tự chủ?
Suy giảm chức năng não bộ không còn là bệnh lý quá xa lạ trong xã hội hiện nay. Khi bị suy giảm chức năng não bộ sẽ ảnh hưởng đến các chức năng tư duy, ghi nhớ, vận động, cảm xúc và ngôn ngữ, gây rối loạn tiểu tiện,... Hoạt động tiểu tiện bình thường được điều khiển bởi hệ thần kinh, cả hệ thần kinh trung ương và thần kinh ngoại biên.
Hệ thần kinh trung ương
- Trung tâm kiểm soát đi tiểu nằm ở vùng thái dương của não bộ. Tại đây, các tín hiệu được gửi đi ức chế cơ chóp bàng quang (detrusor) ngăn chặn hoạt động co bóp cho đến thời điểm thích hợp để đi tiểu. Tín hiệu này được truyền qua hai trạm trung gian là thân não và tủy sống.
- Thân não: Có chứa vùng trung tâm tiểu tiện điều phối hoạt động của bàng quang và cơ thắt niệu đạo sao cho khi cơ chóp bàng quang co thắt thì cơ thắt niệu đạo giãn ra để đi tiểu. Trung tâm này chịu ảnh hưởng bởi cảm giác, khi bàng quang đầy và có nhu cầu đi tiểu, tín hiệu được gửi đến vỏ não. Tại đây, não sẽ gửi tín hiệu xuống cầu não để ức chế bàng quang co thắt cho đến khi tới nơi đi tiểu. Phản xạ này được hình thành từ 3-4 tuổi.
- Tủy sống: Là bộ phận trung gian giữa thân não và tủy sống cùng. Tủy sống cùng ở vùng thắt lưng thấp, là trung tâm phản xạ cùng, chịu trách nhiệm co bóp cơ chóp bàng quang.
Suy giảm chức năng não bộ là nguyên nhân tiểu không tự chủ ở người cao tuổi
Hệ thần kinh ngoại biên
- Hệ giao cảm làm co cơ thắt niệu đạo và giữ nước tiểu, giãn bàng quang để chứa nước tiểu được nhiều hơn, không gây áp lực lên cơ chóp. Đồng thời ức chế hệ phó giao cảm.
- Hệ phó giao cảm kích thích cơ chóp co bóp, ức chế giao cảm để mở cơ thắt niệu đạo.
Với những vai trò trên, khi có sự tổn thương đến hệ thần kinh, đặc biệt là não bộ do lão hóa, teo não, chấn thương, đột quỵ,... khiến chức năng các phần não chi phối hoạt động tiểu tiện bị ảnh hưởng thì sẽ gây ra hiện tượng tiểu không tự chủ. Theo chuyên gia, tình trạng suy giảm chức năng não bộ xảy ra do 3 nguyên nhân sâu xa đó là: Thiếu hụt chất dinh dưỡng cần thiết cho não bộ; Giảm lưu lượng máu đến não; Suy giảm chất dẫn truyền giữa các tế bào thần kinh não bộ khiến liên kết thần kinh bị đứt gãy.
Ngoài ra, hiện tượng tiểu không tự chủ có thể xảy ra do những nguyên nhân sau:
- Phì đại tuyến tiền liệt.
- Mắc bệnh Parkinson, đa xơ cứng hay ung thư tuyến tiền liệt.
- Tác dụng phụ của thuốc làm giãn cơ bàng quang, giảm nhận thức (như thuốc ngủ, thuốc an thần).
Xuất phát từ hàng loạt nguyên nhân kể trên, tình trạng tiểu không tự chủ ở người cao tuổi lại càng trở nên phổ biến. Do vậy, cần có những biện pháp để điều trị cho tình trạng này.
Điều trị chứng tiểu không tự chủ ở người già do suy giảm chức năng não bộ như thế nào?
Hiện nay, để điều trị tiểu không tự chủ do suy giảm chức năng não bộ, người ta vẫn thường tập trung vào việc ngăn chặn bàng quang co thắt bài tiết nước tiểu. Một số hướng điều trị thường được áp dụng giúp làm giảm tiểu không tự chủ ở người cao tuổi như:
Điều trị bệnh lý nền gây tiểu không tự chủ
Các tổn thương ở não bộ do tai biến, chấn thương, lão hóa,... gây suy giảm chức năng não bộ cần được điều trị ổn định trước khi có những biện pháp điều trị tiểu không tự chủ. Bên cạnh đó, việc sử dụng các thuốc điều trị bệnh nền gây tiểu không tự chủ cũng cần được điều chỉnh sao cho phù hợp nhất.
Thay đổi lối sống
Để cải thiện tình trạng tiểu không tự chủ, cần loại bỏ các yếu tố làm tăng nguy cơ mắc bệnh. Ví dụ như nếu đang bị béo phì thì nên giảm cân. Ngoài ra, cần bỏ thuốc lá, tránh xa caffeine và rượu, vì những chất này kích thích bàng quang hoặc có tác dụng lợi tiểu, khiến cho áp lực lên bàng quang tăng đáng kể. Bệnh nhân nên uống đủ nước (khoảng 1500ml mỗi ngày) và hạn chế uống nước trước khi đi ngủ.
Dùng thuốc
Hiện nay, các thuốc tây y được sử dụng để thư giãn cơ bàng quang đang hoạt động quá mức. Chúng thường được sử dụng để điều trị tiểu không tự chủ. Bên cạnh đó, tùy vào mức độ và dạng bệnh, các bác sĩ có thể kê thêm thuốc tác động trên hệ thần kinh giao cảm cũng như phó giao cảm để cải thiện tình trạng tiểu không tự chủ ở người cao tuổi khi có sự suy yếu ở não bộ.
Luyện tập cơ xương chậu
Ở người cao tuổi, cơ chậu suy yếu hay sự lão hóa của não bộ cũng là nguyên nhân gây ra hiện tượng tiểu không tự chủ. Việc tập luyện vùng cơ xương chậu bằng bài tập kegel sẽ giúp các cơ này mạnh mẽ hơn. Từ đó, hoạt động co thắt cơ bắp để ngăn chặn dòng nước tiểu sẽ được cải thiện rõ rệt.
Sử dụng vật liệu phụ trợ
Người ta có thể tiêm collagen xung quanh niệu đạo ở những người khó khăn trong việc đóng các cơ để nước tiểu không rò rỉ ra ngoài, Ngoài ra, tiêm hoạt chất botulinum toxin type A cũng được sử dụng để giãn các cơ bàng quang, tăng khả năng lưu trữ nước tiểu, từ đó giảm tình trạng tiểu không tự chủ.
Kích thích thần kinh
Biện pháp này chủ yếu được sử dụng trong những trường hợp nặng, nghiêm trọng. Theo đó, một thiết bị sẽ được cấy dưới da, gửi xung điện đến các cơ điều tiết bàng quang để hạn chế tiểu không tự chủ ở người cao tuổi.
Nếu như hiệu quả không cao, giới chuyên gia sẽ phải can thiệp bằng cách thực hiện phẫu thuật.
Tiểu không tự chủ không chỉ ảnh hưởng đến công việc, cuộc sống hàng ngày mà còn khiến cho người bệnh trở nên tự ti, mặc cảm với mọi người. Do đó, khi tình trạng này xuất hiện ở người già, cần có những biện pháp điều trị hợp lý. Hiện nay, để giúp người cao tuổi hạn chế tiểu không tự chủ, biện pháp sử dụng sản phẩm có nguồn gốc từ thiên nhiên đang được đánh giá cao.
Nếu bạn còn bất cứ thắc mắc nào, hãy để lại bình luận hoặc số điện thoại, các chuyên gia của chúng tôi sẽ giải đáp ngay.
