Bệnh viêm màng não là gì?
Viêm màng não là tình trạng viêm các màng bảo vệ bao quanh não và tủy sống. Bệnh có thể xảy ra ở bất kỳ lứa tuổi nào đặc biệt là trẻ nhỏ. Theo tổ chức y tế thế giới (WHO), mỗi năm thế giới ghi nhận hơn 5 triệu ca nhiễm, trong đó tại Việt Nam, tỷ lệ mắc viêm màng não hàng năm là 650 ca.
Thời gian ủ bệnh thường là từ 2 đến 10 ngày và có một số biểu hiện tương tự bệnh cúm. Nếu không được can thiệp y tế kịp thời, tỷ lệ bệnh nhân bị tử vong trong 24 - 48 giờ kể từ khi xuất hiện triệu chứng đầu tiên có thể lên tới 8-15%. Nếu qua khỏi, bệnh nhân vẫn phải đối mặt với hàng loạt những biến chứng nguy hiểm, tổn hại nghiêm trọng đến chức năng não bộ.
Viêm màng não là bệnh lý nguy hiểm đang được quan tâm hàng đầu hiện nay
Các dấu hiệu của viêm màng não
Triệu chứng viêm màng não sẽ là khác nhau tùy thuộc vào tuổi của bệnh nhân. Bệnh nhân có thể gặp phải một số dấu hiệu điển hình sau:
- Sốt cao đột ngột.
- Cứng cổ.
- Đau đầu dữ dội.
- Buồn nôn hoặc nôn.
- Lú lẫn, khó tập trung.
- Co giật.
- Buồn ngủ, khó thức dậy.
- Nhạy cảm với ánh sáng.
- Phát ban.
Biến chứng của bệnh viêm màng não
Bệnh lý viêm màng não nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời sẽ gây ra rất nhiều những biến chứng nguy hiểm. Ước tính cứ 10 trường hợp viêm màng não do vi khuẩn thì sẽ có 1 người bị tử vong.
- Những biến chứng thường gặp có thể kể đến như sau:
- Giảm chức năng nghe, nặng hơn sẽ gây ra điếc không hồi phục.
- Động kinh.
- Mất sự tập trung, suy giảm trí nhớ, gặp nhiều trở ngại trong công việc và học tập.
- Nhìn mờ, mất thị lực một bên thậm chí là mù vĩnh viễn.
- Hoại tử tứ chi.
- Viêm khớp…
Viêm màng não có thể gây những biến chứng nguy hiểm thậm chí là tử vong
>>> Xem thêm: Suy giảm trí nhớ: Nguyên nhân, dấu hiệu, biện pháp cải thiện
Những nguyên nhân viêm màng não bạn cần chú ý
Có nhiều nguyên nhân viêm màng não, trong đó virus, vi khuẩn, nấm và ký sinh trùng là những nguyên nhân phổ biến nhất. Ngoài ra một số tác nhân không lây nhiễm đã được ghi nhận nhưng thường ít gặp.
Nguyên nhân viêm màng não do vi khuẩn
Vi khuẩn có thể xâm nhập vào máu, đi đến não và tủy sống gây ra tình trạng viêm màng não cấp. Ngoài ra, chúng có thể xâm nhập thông qua những nhiễm trùng tai, xoang, vỡ hộp sọ hoặc hiếm khi là trong những cuộc phẫu thuật để gây bệnh
Một số chủng vi khuẩn phổ biến gây ra tình trạng viêm màng não là:
- Phế cầu (Streptococcus pneumoniae):
Là nguyên nhân viêm màng não phổ biến nhất ở trẻ sơ sinh, trẻ nhỏ và người lớn tại Hoa Kỳ. Nó thường gây ra viêm phổi hoặc nhiễm trùng tai - xoang. Vắc xin là phương pháp dự phòng tốt nhất để ngăn ngừa viêm màng não do phế cầu.
- Vi khuẩn não mô cầu (Neisseria meningitidis):
Đây là nguyên nhân hàng đầu của bệnh viêm màng não do vi khuẩn. Nó thường gây nhiễm trùng đường hô hấp trên, sau đó gây viêm màng não khi chúng xâm nhập vào máu. Đây là một bệnh nhiễm trùng rất dễ lây lan, ảnh hưởng chủ yếu đến đối tượng thanh thiếu niên. Vắc xin có thể giúp ngăn ngừa bệnh, tuy nhiên ngay cả khi đã được tiêm chủng, vẫn có khả năng bị lây nhiễm khi tiếp xúc gần với người bệnh.
- Vi khuẩn Haemophilus influenzae tuýp B (Hib):
Vi khuẩn này từng là tác nhân gây bệnh viêm màng não do vi khuẩn ở trẻ em. Nhưng vắc xin Hib mới đã làm giảm đáng kể số ca mắc loại viêm màng não này.
- Vi khuẩn Listeria monocytogenes (vi khuẩn Listeria):
Được tìm thấy trong pho mát, xúc xích và đồ ăn trưa chưa được khử trùng. Phụ nữ mang thai, trẻ sơ sinh, người lớn tuổi và những người có hệ thống miễn dịch suy yếu là những người dễ mắc bệnh nhất. Vi khuẩn Listeria có thể vượt qua hàng rào nhau thai và gây nhiễm trùng vào cuối thai kỳ dẫn đến tử vong cho em bé.
Vi khuẩn là nguyên nhân phổ biến nhất gây viêm màng não
Virus là nguyên nhân viêm màng não
Viêm màng não do virus hiếm khi trở nặng và thường tự khỏi. Hầu hết các trường hợp nhiễm bệnh ở Hoa Kỳ là do một nhóm virus được gọi là enterovirus, chúng thường xuất hiện vào cuối mùa hè và đầu mùa thu. Các loại virus như virus herpes simplex, HIV, quai bị, West Nile… cũng có thể là nguyên nhân viêm màng não.
Viêm màng não do nấm
Nguyên nhân viêm màng não do nấm thường ít gặp và có triệu chứng tương tự viêm màng não cấp tính do vi khuẩn. Bệnh nhân có thể nhiễm bệnh khi hít phải các bào tử nấm trong đất, gỗ đã mục nát và phân chim. Viêm màng não do nấm không lây lan giữa người với người.
Cryptococcus là một loại nấm gây viêm màng não cực kỳ nguy hiểm, đặc biệt là đối với những người bị suy giảm miễn dịch, chẳng hạn như bệnh nhân HIV-AIDS. Người bệnh sẽ nguy hiểm đến tính mạng nếu không được can thiệp y tế kịp thời. Ngay cả khi được điều trị, viêm màng não do nấm vẫn có thể tái phát.
Nguyên nhân viêm màng não do ký sinh trùng
Ký sinh trùng có thể gây ra viêm màng não tăng bạch cầu ái toan - một thể bệnh hiếm gặp. Bệnh nhân bị bệnh sau khi nhiễm sán dây trong não (sán dây) hoặc sốt rét thể não. Viêm màng não do amip là một loại bệnh hiếm gặp nhưng nhanh chóng đe dọa đến tính mạng.
Các ký sinh trùng chính gây viêm màng não thường lây nhiễm sang động vật nhưng không lây lan giữa người với người. Mọi người thường bị nhiễm bệnh do ăn thực phẩm có chứa các loại ký sinh trùng này.
Những nguyên nhân viêm màng não khác
Ngoài những nguyên nhân lây nhiễm đã kể ở trên, viêm màng não cũng có thể do các tác nhân không lây nhiễm gây ra như: dị ứng thuốc, ung thư, biến chứng của bệnh lý Sarcoidosis (bệnh u hạt).
>>> Xem thêm: Giải đáp: Hội chứng màng não là gì? Nhận biết và phòng ngừa
Cách dự phòng và bảo vệ bản thân khỏi các nguyên nhân viêm màng não
Bệnh lý viêm màng não không chỉ gây ra tỷ lệ tử vong cao ở mọi lứa tuổi mà ngay cả khi được điều trị đầy đủ, bệnh nhân vẫn phải hứng chịu nhiều hậu quả nghiêm trọng do bệnh để lại. Do đó, việc dự phòng sớm và bảo vệ bản thân khỏi các tác nhân gây bệnh là điều vô cùng cần thiết.
Thay đổi lối sống sinh hoạt để phòng tránh các nguyên nhân viêm màng não
Như đã nói ở trên, vi khuẩn, virus, nấm và các loại ký sinh trùng là tác nhân chủ yếu gây ra bệnh viêm màng não, do đó việc bảo vệ bản thân khỏi các nguyên nhân viêm màng não trên đóng vai trò quan trọng trong việc phòng chống bệnh.
Rửa tay thường xuyên, đảm bảo vệ sinh giúp phòng tránh viêm màng não
Một số cách giúp bảo vệ bản thân khỏi các nguyên nhân viêm màng não:
- Thực hiện tốt việc vệ sinh cá nhân: Thường xuyên rửa tay bằng xà phòng đặc biệt là trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh, không dùng chung đồ ăn, thức uống và đồ dùng vệ sinh cá nhân. Khi ho, hắt hơi hay nhớ che miệng và mũi.
- Ăn chín, uống sôi. Không ăn đồ ăn nghi ngờ bị nấm mốc, hư hỏng.
- Tăng cường hệ thống miễn dịch của bạn bằng cách nghỉ ngơi đầy đủ, tập thể dục thường xuyên và thực hiện chế độ dinh dưỡng khoa học.
- Tiêm chủng đầy đủ.
Chế độ dinh dưỡng khoa học
Một chế độ ăn lành mạnh, giàu chất dinh dưỡng và khoa học sẽ giúp bạn duy trì hệ thống miễn dịch khỏe mạnh để chống lại những nguyên nhân viêm màng não. Bạn nên chú ý tăng cường những loại thực phẩm tốt cho não bộ và thần kinh như các loại cá hồi, cá basa, ngũ cốc, hạt óc chó,…
Đặc biệt, bạn không nên sử dụng các loại thực phẩm gây hại cho bộ não như đồ chiên rán, nhiều dầu mỡ, đồ uống có ga, thực phẩm chứa nhiều đường như bánh kẹo ngọt, các chất kích thích như bia, rượu, cà phê…
Chế độ dinh dưỡng khoa học giúp giảm nhẹ biến chứng viêm màng não
Sử dụng thảo dược ngăn ngừa các biến chứng của viêm màng não
Bệnh viêm màng não gây tổn thương nghiêm trọng đến não bộ của chúng ta, do đó việc ngăn ngừa các biến chứng và phục hồi sau điều trị là vô cùng cần thiết.
Từ xa xưa, người ta đã ưa chuộng các loại thảo mộc tự nhiên giúp bồi bổ cơ thể nói chung cũng như tăng cường sức khỏe não bộ nói riêng. Các loại thảo dược quý như thạch tùng lăng, đinh lăng, thiên ma…đã được chứng minh là có hiệu quả vượt trội trong việc cải thiện các triệu chứng suy giảm chức năng não bộ, giúp tăng cường dẫn truyền thần kinh và cải thiện hoạt động của bộ não, giúp hạn chế được những biến chứng do viêm màng não để lại.
Trong cây thạch tùng răng, người ta đã phát hiện Huperzine A, hoạt chất này có tác dụng ức chế cholinesterase, ngăn chặn sự phá hủy acetylcholine - một chất dẫn truyền thần kinh cần thiết cho việc học tập và ghi nhớ. Bên cạnh đó Huperzine A còn được chứng minh là có tác dụng giảm nguy cơ bị bệnh Alzheimer do peptide amyloid. Với khả năng tăng cường và bảo vệ tế bào não, thạch tùng răng là thảo dược hàng đầu được lựa chọn để hỗ trợ cho người bệnh phục hồi sau viêm màng não. Một số nghiên cứu khác cũng chỉ ra hiệu quả bảo vệ não bộ sẽ hiệu quả hơn nếu phối hợp thạch tùng lăng với các dược liệu quý khác như đinh lăng, thiên ma…
Thạch tùng răng giúp phục hồi chức năng não bộ sau viêm màng não
Như vậy, bệnh viêm màng não là một bệnh lý vô cùng nguy hiểm. Do đó bạn cần hiểu rõ nguyên nhân viêm màng não và có các biện pháp phòng tránh cho bản thân, gia đình và bạn bè nhằm bảo vệ mình trước các tác nhân gây bệnh. Nếu còn điều gì thắc mắc liên quan đến bệnh lý này, đừng ngại để lại bình luận và số điện thoại cho chúng tôi. Chúng tôi sẽ liên hệ và giải đáp các thắc mắc của bạn một cách nhanh chóng và chính xác nhất.
