Nhồi máu não là gì?
Nhồi máu não xảy ra khi mạch máu bị hẹp, tắc hoặc hạ huyết áp dẫn đến giảm lưu lượng tuần hoàn tới một vùng của não, gây thiếu máu não. Nếu thiếu máu não không được khắc phục kịp thời sẽ khiến vùng não này hoại tử do thiếu oxy và glucose. Hiện tượng não bị hoại tử do thiếu máu não gọi là nhồi máu não.
Khác với xuất huyết não là tình trạng xảy ra do chảy máu tại não, nhồi máu não thường liên quan đến tắc mạch do xơ vữa động mạch hoặc hình thành cục máu đông làm giảm lượng máu tới các vùng của não bộ.
Nhồi máu não là bệnh lý giảm lượng máu lưu thông, gây hoại tử một vùng não bộ
Nhồi máu não là một trong hai nguyên nhân chính gây đột quỵ não. Theo thống kê, 70-80% số ca đột quỵ não là do nhồi máu não, chỉ khoảng 20% do xuất huyết não. Bệnh nhân nhồi máu não có tỷ lệ tử vong khá cao, khoảng 15-20%.
Nếu phát hiện sớm các triệu chứng nhồi máu não và đưa người mắc đến bệnh viện trong thời gian vàng - khoảng vài giờ đầu sau khi đột quỵ, bệnh nhân có thể được chữa khỏi và hạn chế biến chứng bằng các can thiệp y học.
>>> Xem thêm: Đột quỵ - Nguyên nhân, triệu chứng, cách xử trí & phòng ngừa
Triệu chứng nhồi máu não
Thông thường, các triệu chứng nhồi máu não xuất hiện đột ngột, tiến triển nhanh trong vài giờ hoặc kéo dài đến vài ngày. Trên lý thuyết, biểu hiện các triệu chứng về thần kinh tương ứng với vùng não bị tổn thương.
Triệu chứng thần kinh chung
- Đau đầu, buồn nôn, nôn.
- Rối loạn ý thức.
- Rối loạn thần kinh thực vật: Thay đổi thân nhiệt, huyết áp, nhịp thở, bí đái hoặc đái dầm, táo bón.
- Rối loạn tâm thần, co giật.
- Hội chứng màng não: Nôn, đau đầu, táo bón, cứng gáy, vạch màng não (+), dấu hiệu Brudzinski, nằm tư thế cò súng.
Đau đầu, buồn nôn, nôn,... là những triệu chứng nhồi máu não thường gặp
Triệu chứng nhồi máu não theo động mạch chi phối bị tổn thương
Máu não được cung cấp bởi hai hệ thống gồm động mạch cảnh trong và động mạch đốt sống thân nền. Mỗi động mạch sẽ nhận chức năng cung cấp máu cho một vùng não bộ. Tùy thuộc vào động mạch bị tắc gây giảm lưu lượng máu và dẫn đến hoại tử vùng não tương ứng mà gây ra những triệu chứng nhồi máu não cụ thể.
- Hội chứng động mạch cảnh trong
- Gây mất thị lực cùng bên với động mạch bị tổn thương.
- Liệt nửa người ở bên đối diện với bên bị tổn thương.
- Gây giảm áp lực võng mạc trung tâm.
- Những triệu chứng này có thể phục hồi hoàn toàn hoặc một phần phụ thuộc vào tình trạng tắc của động mạch và khả năng tái phân bố máu kịp thời.
- Hội chứng động mạch não trước
- Liệt nửa người ở bên đối diện với bên bị tổn thương.
- Nửa người trái mất khả năng sử dụng do tổn thương thể chai.
- Cơ vòng rối loạn do tổn thương tiểu thùy cạnh trung tâm.
- Hội chứng động mạch não giữa
Nếu gốc động mạch não giữa bị tổn thương thì sẽ biểu hiện triệu chứng nhồi máu não rất nặng. Ví dụ như mất cảm giác nửa người đối diện với bên tổn thương, đầu và mắt quay về bên tổn thương, khả năng ngôn ngữ và ý thức rối loạn.
Nếu nhánh nông bị tổn thương có thể gây liệt không đồng đều nửa người và dẫn tới rối loạn cảm giác bên đối diện.
Nếu nhánh sâu bị tổn thương sẽ gây liệt đồng đều nửa người bên đối diện nhưng không có rối loạn cảm giác đi kèm. Người bệnh có thể bị rối loạn ngôn ngữ nếu tổn thương ở bán cầu trội.
Nếu động mạch não giữa bán cầu trội bị tổn thương, triệu chứng nhồi máu não thường gặp là rối loạn chức năng ngôn ngữ và giác quan, mất khả năng viết, tính toán, nhận thức, rối loạn nhận định trái, phải.
Triệu chứng nhồi máu não phụ thuộc vào động mạch bị tổn thương
- Hội chứng động mạch màng mạch trước
Bệnh nhân mất cảm giác nửa người kiểu đồi thị, liệt toàn bộ nửa người đồng đều, rối loạn thần kinh thực vật ở nửa người đối diện bên tổn thương và không rối loạn ngôn ngữ.
- Hội chứng động mạch đốt sống thân nền
Nếu động mạch đốt sống thân nền tổn thương hoàn toàn thì sẽ biểu hiện triệu chứng rất nặng. Bệnh nhân hôn mê do tổn thương chất lưới, duỗi cứng mất não, rối loạn trương lực cơ, rối loạn thần kinh thực vật. Với trường hợp triệu chứng nhồi máu não này, tiên lượng bệnh xấu, nguy cơ tử vong rất cao.
Nếu động mạch não sau bị tổn thương có thể gây rối loạn cảm giác kiểu đồi thị, rối loạn tâm thần, rối loạn ngôn ngữ giác quan, bán manh đồng danh bên đối diện bên tổn thương. Nếu tổn thương bán cầu trội, người bệnh sẽ mất khả năng đọc và sử dụng động tác.
Nếu động mạch thân nền không tổn thương hoàn toàn, bệnh nhân có thể mắc hội chứng liệt hành não (tức là liệt tứ chi trung ương kết hợp và liệt các dây thần kinh sọ ngoại vi IX, X, XI, XII). Bệnh nhân cũng có thể mắc các hội chứng giao bên như hội chứng Webr, Benedick, Fovill, Millard Gubler, Jackson, Wallenberg…
Biện pháp phòng ngừa, cải thiện biểu hiện nhồi máu não
Dưới đây là lời khuyên giúp phòng ngừa, cải thiện nhồi máu não:
Kiểm soát tốt bệnh lý nền
Một số vấn đề sức khỏe như tăng huyết áp, đái tháo đường, bệnh lý tim mạch, rối loạn mỡ máu nếu không được kiểm soát sẽ là nguyên nhân trực tiếp gây xơ vữa mạch máu, làm tắc, hẹp lòng mạch và hình thành huyết khối. Để kiểm soát và phòng ngừa nhồi máu não, hạn chế biến chứng bệnh nhân nên:
- Kiểm tra định kỳ và sử dụng thuốc điều trị theo đúng chỉ định của bác sĩ.
- Đo huyết áp hàng ngày.
- Kiểm soát tốt lượng đường máu và mỡ máu thông qua chế độ ăn cũng như sử dụng thuốc.
Điều trị và kiểm soát tốt bệnh lý nền là biện pháp hiệu quả phòng ngừa nhồi máu não
Chế độ sinh hoạt khoa học
Một trong những biện pháp phòng ngừa, hạn chế triệu chứng nhồi máu não nặng đơn giản và hiệu quả nhất chính là xây dựng lối sống khoa học.
- Hạn chế sử dụng thuốc lá và các đồ uống chứa cồn như rượu, bia,...
- Thực hiện chế độ ăn uống lạnh mạnh: Cung cấp đủ năng lượng và các chất dinh dưỡng cần thiết; Hạn chế sử dụng thực phẩm chứa nhiều dầu, mỡ, gia vị,...
- Tập thể dục thường xuyên và đều đặn hàng tuần phù hợp với tình trạng cơ thể để giảm nguy cơ béo phì, tăng cường sức đề kháng và sức bền.
- Có chế độ làm việc và nghỉ ngơi phù hợp, hạn chế làm việc nặng, stress.
>>> Xem thêm: Top 12 loại thực phẩm tốt cho não bộ bạn không nên bỏ lỡ
Thảo dược hỗ trợ phòng ngừa, giảm triệu chứng nhồi máu não
Nguyên tắc quan trọng để phòng ngừa, giảm triệu chứng nhồi máu não là phát hiện sớm các yếu tố nguy cơ như xơ vữa, tắc mạch, huyết khối, tăng huyết áp,... và điều trị kịp thời. Các yếu tố nguy cơ này có thể điều trị bằng việc sử dụng thuốc tiêu huyết khối, thuốc hạ huyết áp,…
Bên cạnh sử dụng thuốc, việc bổ sung các thảo dược thiên nhiên để phòng ngừa và giảm triệu chứng nhồi máu não cùng được nhiều người tin tưởng lựa chọn. Theo nghiên cứu được thực hiện bởi N Callizot và cộng sự tại Pháp (năm 2021), hoạt chất huperzine A chiết xuất từ cây thạch tùng răng có hiệu quả cao trong việc chống lại gốc tự do, làm chậm quá trình lão hóa tự nhiên của não bộ.
Thạch tùng răng được chứng minh có hiệu quả trong phòng ngừa và giảm triệu chứng nhồi máu não
Đồng thời, thạch tùng răng cũng giúp tăng cường tuần hoàn máu lên não, hạn chế tình trạng thiếu máu não, giảm hình thành cục máu đông, tăng cường các chức năng não bộ như vận động, nhận thức. Từ đó, giúp phòng ngừa và giảm triệu chứng nhồi máu não cũng như giảm nguy cơ tái phát bệnh về sau.
Triệu chứng nhồi máu não thoáng qua như đau đầu, tê bì tay chân nhưng cũng có thể cực kỳ nghiêm trọng bào gồm liệt, mất khả năng ngôn ngữ,... Do đó, xây dựng lối sống khoa học, kiểm soát tốt bệnh nền là cực kỳ cần thiết để phòng ngừa nhồi máu não. Nếu còn thắc mắc về bệnh, hãy để lại lời nhắn, các chuyên gia của của chúng tôi sẽ liên hệ giải đáp ngay.