Thế nào là tình trạng thiếu oxy lên não?
Tình trạng thiếu oxy lên não xảy ra khi các mạch máu không cung cấp đủ oxy cho não bộ. Nếu không có oxy, các tế bào não sẽ chết và có thể xảy ra các tổn thương trên hệ thần kinh trung ương, làm cho các hoạt động sinh lý của cơ thể bị rối loạn. Thiếu oxy lên não còn xảy ra ngay cả khi mạch máu vẫn cung cấp đủ lượng máu, chẳng hạn như khi bệnh nhân hít phải khói độc hoặc khí carbon monoxide.
Tình trạng thiếu oxy lên não này không phân biệt lứa tuổi hay giới tính, ai cũng đều có khả năng gặp phải tình huống thiếu oxy lên não. Nếu công việc hoặc các hoạt động thường xuyên của bạn liên quan đến những hoàn cảnh làm giảm lượng oxy không khí như làm việc ở các vùng núi cao, thì nguy cơ thiếu oxy lên não của bạn sẽ còn lớn hơn.
Các dấu hiệu, nguyên nhân thiếu oxy lên não
Để nhận biết tình trạng thiếu oxy lên não, chúng ta có thể dựa vào một số dấu hiệu sau:
- Có vẻ mất phương hướng và nói lảm nhảm, linh tinh.
- Thở nhanh, nông hoặc ngừng thở.
- Da và môi tái nhợt, thậm chí có màu hơi xanh.
- Giãn đồng tử, co giật hoặc xuất hiện cơn động kinh.
- Không đáp lại khi được gọi tên hoặc được yêu cầu làm điều gì đó như cầm nắm đồ vật.
Đột quỵ làm thiếu oxy lên não và có thể gây hoại tử, chế tế bào não
Nguyên nhân dẫn tới biểu hiện thiếu oxy lên não thường là những lý do rất quen thuộc, chẳng hạn như:
- Hóc, sặc do dị vật ở đường thở
- Nghẹt thở do đuối nước
- Giật điện.
- Va chạm và chấn thương sọ não.
- Đột quỵ và các triệu chứng kèm theo.
- Sử dụng chất gây nghiện không theo chỉ định của bác sĩ, bao gồm quá liều ma túy và lạm dụng thuốc hít.
- Ngộ độc carbon monoxide hoặc hít phải khói.
- Co giật, động kinh.
- Mất máu nghiêm trọng hoặc xuất huyết.
- Các biến chứng phẫu thuật hoặc các vấn đề gây mê.
>>> Xem thêm: Xuất huyết não: Nguyên nhân, triệu chứng và cách phòng ngừa
Thiếu oxy lên não có nguy hiểm không? Cơ thể phải chịu tác động gì?
Não cũng giống như các cơ quan khác của cơ thể, đều phải cần tới oxy để duy trì hoạt động sống. Khi thiếu oxy xảy ra ở não bộ, các tế bào đương nhiên sẽ có những rối loạn nhất định, có thể khiến cơ thể nhiễm độc hoặc rơi vào trạng thái hôn mê.
Theo nghiên cứu, người bệnh sẽ biểu hiện triệu chứng lâm sàng rất nhanh sau khi não bị thiếu oxy như sau:
- Trong một phút đầu tiên, bạn sẽ xuất hiện tình trạng đau đầu, chóng mặt, mất thăng bằng, thậm chí là bất tỉnh.
- Sau một phút, các tế bào chuyển sang trạng thái hoạt động không sử dụng oxy gây nhiễm độc.
- Từ phút thứ ba trở đi, tình trạng nhiễm độc trở nên nặng hơn, lan tỏa đến các vùng chức năng quan trọng của não.
- Sau năm phút, bệnh nhân hoàn toàn có thể rơi vào trạng thái chết não và hôn mê kéo dài.
- Để càng lâu thì khả năng sống sót của bệnh nhân càng giảm.
Thiếu oxy kéo dài gây chết não và bệnh nhân rơi vào trạng thái hôn mê
Dù cho khi bệnh nhân được xử lý kịp thời, cung cấp đầy đủ oxy trở lại cho não thì vẫn còn những ảnh hưởng lâu dài cho người bệnh, chẳng hạn như:
- Tổn thương các vùng não cụ thể khi bị thiếu oxy. Ví dụ, nạn nhân bị thương vùng ngôn ngữ có thể hiểu ngôn ngữ nhưng không thể nói.
- Thay đổi cảm xúc, hành vi ứng xử thất thường.
- Suy giảm trí nhớ, bao gồm khả năng nhớ lại các dữ kiện, tên của đồ vật hoặc người, khuôn mặt. Điều này cũng có thể cản trở khả năng tiếp thu và tìm hiểu thông tin mới.
- Rối loạn khả năng vận động: Một số vùng não giúp cơ thể điều hòa chuyển động, vì vậy nếu những vùng này bị tổn thương, bạn có thể gặp khó khăn trong việc đi lại, viết hoặc tham gia vào các chức năng khác.
- Đau mãn tính: Khi não bị tổn thương, nó có thể xử lý không chính xác các tín hiệu đau, khiến bạn cảm thấy đau ngay cả khi không bị chấn thương.
- Khó khăn với việc kiểm soát hành vi. Nhiều người sống sót sau chấn thương não lại có biểu hiện phát triển các rối loạn tâm thần, hành vi hung hăng hoặc các hành vi cưỡng bức tình dục không phù hợp.
Cách phòng tránh hiệu quả tình trạng thiếu oxy lên não
Dựa vào các thông tin đã được đưa ra ở trên, có thể nhận định rằng ảnh hưởng của tình trạng thiếu oxy lên não thực sự rất nguy hiểm. Vì vậy, chúng ta cần có những biện pháp phòng tránh hợp lý để ngăn ngừa thiếu oxy lên não.
Tập yoga và hít thở đúng cách giúp tăng oxy lên não
Một số thí nghiệm đã chứng minh được rằng, mỗi cơ thể có mức độ phản ứng với tình trạng thiếu oxy lên não khác nhau. Có người hôn mê ngay từ phút thứ ba sau khi thiếu oxy lên não nhưng cũng có người có thể chịu đựng việc thiếu oxy trong khoảng 20 phút (Aleix Segura đã nín thở trong 24 phút 3 giây mà không bị tổn thương não).
Yoga không chỉ tăng oxy lên não mà còn giúp cơ thể cảm thấy yên bình hơn
Do đó, chúng ta có thể tự cải thiện và tăng cường oxy lên não cho cơ thể bằng nhiều cách. Trong đó, tập yoga và hít thở đúng cách giúp tăng lưu thông máu trong cơ thể cũng như tuần hoàn máu ở não bộ. Không chỉ vậy, tập yoga còn làm cho cơ thể thêm phần dẻo dai, giúp khả năng hấp thu chất dinh dưỡng và khả năng đào thải độc tố của cơ thể được nâng cao.
Chế độ ăn dành riêng cho người thiếu máu lên não
Chế độ ăn lành mạnh ngoài việc cung cấp đầy đủ dưỡng chất cho người bệnh mà còn có khả năng giúp tăng cường tuần hoàn máu não, bao gồm:
- Thực phẩm giàu đạm và sắt: thịt bò, hải sản, cá hồi, lòng đỏ trứng gà,...
- Thực phẩm giàu sắt và các loại vitamin: rau chân vịt, các loại cải xanh, bí ngô, cà rốt, chuối,...
- Thực phẩm giàu omega 3: cá hồi, cá tuyết, cá trích, cá mòi, tảo biển,...
>>> Xem thêm: Top 12 loại thực phẩm tốt cho não bộ bạn không nên bỏ lỡ
Thay đổi lối sống lành mạnh
Lối sống lành mạnh không chỉ tăng cường oxy lên não bộ mà còn giúp bạn có được cả sức khỏe thể chất và sức khỏe tinh thần tốt. Chính vì thế, hãy tránh xa bia, rượu, các chất kích thích bởi chúng có tác động tiêu cực với hệ thần kinh. Thay vào đó, hấp thụ những chất dinh dưỡng cần thiết sẽ tạo được sự khỏe mạnh toàn diện từ trong ra ngoài, từ thể chất tới tinh thần cho chúng ta. Không chỉ vậy, chăm chỉ tập thể dục thể thao, tránh ngồi một chỗ quá lâu sẽ giúp chúng ta tránh xa tình trạng thiếu oxy lên não, thậm chí còn tăng cường lượng oxy lên não nhiều hơn.
Cải thiện giấc ngủ
Sau những khoảng thời gian hoạt động căng thẳng trong ngày, não bộ luôn cần được nghỉ ngơi bằng các giấc ngủ. Có thể thấy, những giấc ngủ chất lượng, đủ thời gian sẽ giúp chúng ta hồi phục lại được năng lượng tích cực để tiếp tục hoạt động cho ngày tiếp theo. Hơn thế nữa, chất lượng giấc ngủ cũng phần nào cải thiện hệ tuần hoàn máu não, giảm thiểu tình trạng thiếu oxy lên não một cách tối đa.
Ngủ đủ giấc khiến não bộ được cung cấp đầy đủ oxy và khỏe mạnh hơn
Sử dụng thảo dược phòng ngừa thiếu oxy lên não
Từ hàng ngàn năm trước đây, ông cha ta đã biết sử dụng các loại thảo dược để chữa trị thành công các loại bệnh. Cho đến bây giờ, Đông y vẫn tiếp tục nghiên cứu và sáng tạo ra nhiều loại thuốc có khả năng điều trị hiệu quả hơn. Trong đó, một số loại thảo dược như thạch tùng răng, đinh lăng,... được biết đến với công dụng vượt trội trong việc tăng cường tuần hoàn máu não, giảm các triệu chứng của thiểu năng tuần hoàn máu não.
Thạch tùng răng có nhiều tác động tích cực giúp cải thiện dấu hiệu thiểu năng tuần hoàn não
Huperzine A có trong thảo dược thạch tùng răng có tác dụng ngăn chặn sự vận chuyển canxi vào tế bào do glutamate bằng cách hoạt động đối kháng với thụ thể NMDA. Từ đó, chống độc thần kinh do glutamate, ngăn chặn tình trạng thiếu oxy lên não và hàng loạt biến chứng của nó.
Bài viết là cái nhìn toàn cảnh về tình trạng thiếu oxy lên não bao gồm nguyên nhân, dấu hiệu và tác động nguy hiểm lên cơ thể. Cùng với đó là những biện pháp phòng tránh hữu hiệu nhất. Nếu cần tìm hiểu những thông tin chi tiết hơn, hãy liên hệ với các chuyên gia của chúng tôi để nhận được sự tư vấn nhiệt tình nhất.