Tắc mạch máu não là gì?
Các hệ thống động mạch chạy khắp cơ thể, cung cấp máu giàu oxy từ tim đến não và các cơ quan quan trọng khác. Bất cứ thứ gì cản trở quá trình lưu thông máu này đều có thể gây ra tắc mạch.
Tắc mạch máu não là tình trạng tắc nghẽn bên trong những mạch máu nuôi dưỡng não gây ra tình trạng suy giảm lưu lượng máu lên não. Vị trí tắc mạch thường là ở những động mạch đảm nhiệm vai trò chính cung cấp máu cho não bao gồm động mạch cảnh và các động mạch thân đốt sống nền. Tuy nhiên vẫn có những trường hợp hiếm gặp tắc những mạch máu nhỏ trong não liên quan đến các bệnh lý mạch máu. Dựa vào vị trí tắc mạch và mức độ tổn thương để đánh giá tiên lượng bệnh và điều trị phù hợp.
Tắc mạch máu não là tình trạng tắc nghẽn diễn ra bên trong mạch máu não
Triệu chứng tắc mạch máu não
Các triệu chứng của bệnh tắc mạch máu não thường một số bệnh lý khác như rối loạn tiền đình, phù não,…
Tuy nhiên, khi tình trạng thiếu máu não trở nên trầm trọng hơn do tắc mạch, bạn có thể có một số triệu chứng tắc mạch máu não điển hình bao gồm:
- Chóng mặt, buồn nôn hoặc nôn.
- Đau đầu dữ dội.
- Lú lẫn, suy giảm thậm chí là mất trí nhớ.
- Tê bì tay chân hoặc mặt, run tay, yếu cơ.
- Nói lắp.
- Suy giảm thị lực.
>>> Xem thêm: Tai biến mạch máu não - Tất cả thông tin quan trọng nhất
Nguyên nhân tắc mạch máu não
Có 3 nguyên nhân chính gây ra bệnh tắc mạch máu não bao gồm: Tắc mạch do huyết khối, thuyên tắc mạch với nguyên nhân từ tim, tắc mạch máu nhỏ trong não (nhồi máu ổ khuyết).
- Tắc mạch do huyết khối: Huyết khối hay còn gọi là các cục máu đông là nguyên nhân hàng đầu gây ra tình trạng tắc mạch máu não hiện nay. Huyết khối có thể là hậu quả của chứng rối loạn đông máu hoặc do các mảng xơ vữa động mạch hình thành nên.
- Thuyên tắc mạch với nguyên nhân từ tim: Các bệnh lý về tim như rối loạn nhịp tim (rung nhĩ, bệnh về van tim), bệnh động mạch vành, bệnh thấp tim… gây ra những cục máu đông nhỏ từ tim có thể theo mạch máu đến não gây tình trạng tắc nghẽn.
- Tắc mạch máu nhỏ trong não (nhồi máu ổ khuyết): Nguyên nhân này gây ra khoảng 25% số ca tắc mạch máu não hiện nay. Nhồi máu ổ khuyết diễn ra với các mạch máu nhỏ có đường kính < 5mm, thường là hậu quả của các bệnh tiểu đường, huyết áp, mỡ máu,…
Huyết khối là nguyên nhân phổ biến gây tắc mạch máu não
Ngoài ra, nhà khoa học đã đưa ra cảnh báo về các yếu tố làm tăng nguy cơ mắc bệnh tắc mạch máu não cần dự phòng như sau:
- Tuổi tác: Người cao tuổi, đặc biệt là trên 50 tuổi thường có nguy cơ bị tắc mạch máu não cao hơn người bình thường.
- Hút thuốc lá: Là nguyên nhân hàng đầu gây tình trạng tắc mạch máu não nói riêng và các bệnh về tim mạch nói chung. Hút thuốc lá không chỉ làm tăng cholesterol LDL - một loại lipid xấu mà còn kích thích sản sinh nhiều fibrinogen từ đó hình thành nên nhiều mảng xơ vữa và các cục máu đông.
- Cao huyết áp: Huyết áp cao làm nặng hơn tình trạng xơ vữa động mạch và khiến cho các thành mạch máu dễ bị tổn thương hơn. Ngoài ra, khi huyết áp tăng cao, những mảng xơ vữa bị vỡ ra, hình thành các cục máu đông gây tình trạng tắc nghẽn.
- Tăng cholesterol máu: Cholesterol LDL là thành phần chính của các mảng xơ vữa động mạch. Do đó, để giảm nguy cơ bị tắc mạch máu não nên hạn chế những thực phẩm có chứa nhiều cholesterol trong chế độ ăn hàng ngày.
- Béo phì: Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra người béo phì có nguy cơ mắc các bệnh về tim mạch nói chung và bệnh tắc mạch máu não nói riêng cao hơn nhiều so với người bình thường.
- Tiền sử các bệnh về tim mạch: Một số bệnh về tim mạch như rung nhĩ, hẹp van 2 lá, viêm màng tim… có thể gây ra các cục máu đông làm cản trở sự vận chuyển máu lên não.
Tắc mạch máu não có nguy hiểm không?
Tắc mạch máu não là một bệnh lý rất nguy hiểm và có tỷ lệ tử vong cao. Nếu không được điều trị kịp thời, người bệnh sẽ phải đối mặt với những biến chứng nặng nề gây tàn tật, như sa sút trí tuệ, đột quỵ,...
Tắc mạch máu não là nguyên nhân gây đột quỵ hàng đầu hiện nay
Tắc mạch máu não cùng với chảy máu não là 2 nguyên nhân chính gây ra đột quỵ. Theo thống kê của tổ chức y tế giới WHO, đột quỵ là bệnh lý gây tỷ lệ tử vong cao thứ 3 chỉ sau ung thư và bệnh tim. Trong khi đó, đột quỵ do tắc mạch máu não chiếm tới hơn 50% số ca bệnh hiện nay.
Do đó, ngay khi xuất hiện các dấu hiệu sau, bạn cần liên hệ ngay với bác sĩ để được chẩn đoán phát hiện bệnh và can thiệp y tế kịp thời:
- Đau đầu, hoa mắt, chóng mặt.
- Suy giảm trí nhớ, khó tập trung.
- Thường xuyên cảm thấy tê mỏi cánh tay và cẳng chân ngay cả khi ít hoạt động thể chất.
Chẩn đoán chính xác bệnh tắc mạch máu não như thế nào?
Như đã nói ở trên, tắc mạch máu não là một bệnh lý vô cùng nguy hiểm, nếu không điều trị kịp thời, bệnh sẽ diễn biến nặng và gây ra đột quỵ. Tuy nhiên, những triệu chứng tắc mạch máu não lại hay bị nhầm lẫn với nhiều bệnh lý về não khác như tiền đình,… do đó ngay khi có dấu hiệu bất thường liên quan đến bệnh tắc mạch máu não, nhanh chóng đến cơ sở y tế uy tín để được chẩn đoán xác định bệnh.
Để đánh giá cụ thể nguyên nhân gây bệnh, vị trí tắc mạch và vùng não bị tổn thương do thiếu máu, các y bác sĩ thường chỉ định những biện pháp chẩn đoán hình ảnh để phục vụ cho quá trình chẩn đoán bao gồm:
- Siêu âm động mạch cảnh: Phương pháp sử dụng sóng siêu âm tái hiện lại hình ảnh của động mạch cảnh, từ đó giúp phát hiện chính xác nơi xảy ra tắc nghẽn và tiên lượng được mức độ bệnh.
- Chụp CT mạch máu não: Phương pháp này sử dụng tia X kết hợp với máy tính điện tử tạo ra hình ảnh cắt ngang mạch máu não. Nhờ đó, bác sĩ có thể dễ dàng phát hiện những bất thường trong cấu trúc mạch máu.
- Chụp cộng hưởng từ mạch máu não (MRA): Kỹ thuật này giúp bác sĩ quan sát hình ảnh mạch máu não trong không gian 3 chiều trên máy vi tính. Phương pháp có độ tin cậy cao, giúp xác định vị trí tắc nghẽn và đánh giá mức độ tổn thương mạch máu.
Điều trị và dự phòng tắc mạch máu não như thế nào?
Tùy thuộc vào tình trạng và nguyên nhân gây bệnh mà bác sĩ sẽ chỉ định điều trị phẫu thuật hoặc dùng thuốc. Tuy nhiên, ngay cả khi đã được điều trị sớm, bạn vẫn có thể gặp phải nhiều biến chứng nguy hiểm, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe của bạn. Do đó, việc dự phòng sớm bệnh tắc mạch máu não là vô cùng quan trọng.
Sử dụng thuốc điều trị tắc mạch máu não
Điều trị bằng thuốc là một trong 2 cách điều trị tắc mạch máu não được sử dụng phổ biến hiện nay. Một số loại thuốc được bác sĩ chỉ định cho bệnh nhân tắc mạch máu não bao gồm:
- Thuốc tiêu sợi huyết: Thường dùng trong 4,5 giờ đầu kể từ khi xuất hiện triệu chứng đầu tiên. Thuốc có tác dụng làm tan cục máu đông giúp tuần hoàn máu được thông suốt.
- Thuốc chống kết tập tiểu cầu: Thuốc giúp ngăn ngừa sự hình thành của các cục máu đông mới, do đó thường được dùng để dự phòng bệnh tắc mạch máu não thứ cấp và cần sử dụng trong thời gian dài. Một số thuốc chống kết tập tiểu cầu hay được sử dụng là: Aspirin, clopidogrel, ticagrelor, prasugrel…
- Thuốc kiểm soát huyết áp: Huyết áp cao khiến cho các thành mạch máu dễ bị tổn thương và làm nặng hơn tình trạng xơ vữa động mạch. Vì vậy, việc sử dụng các thuốc ổn định huyết áp đóng vai trò quan trọng trong quá trình điều trị.
- Thuốc hạ mỡ máu: Thuốc hạn chế tình trạng dư thừa chất béo có hại trong cơ thể. Do đó, sử dụng thuốc đúng cách không chỉ giúp ngăn chặn sự hình thành của các mảng xơ vữa và huyết khối động mạch mà còn giảm tình trạng mạch máu bị tổn thương.
Việc sử dụng loại thuốc nào vào giai đoạn nào của bệnh có ảnh hưởng rất lớn đến kết quả điều trị. Do đó, hãy tuân thủ hướng dẫn sử dụng thuốc của bác sĩ điều trị và tuyệt đối không tự ý sử dụng các thuốc điều trị tắc mạch máu não khi không có chỉ định của bác sĩ.
>>> Xem thêm: Điều trị tai biến mạch máu não và cách phục hồi di chứng
Phòng ngừa tắc mạch máu não với chế độ ăn hợp lý
Như đã trình bày ở trên, sự dư thừa cholesterol trong máu làm tăng nguy cơ mắc bệnh tắc mạch máu não do chúng tạo ra những mảng bám ngăn cản máu lưu thông trong lòng mạch. Vì vậy, bạn nên hạn chế những thực phẩm chứa nhiều cholesterol xấu như đồ chiên rán, đồ ăn nhiều dầu mỡ, đồ ăn nhanh… Thay vào đó, hãy bổ sung nhiều rau xanh và những loại thực phẩm lành mạnh, tốt cho não bộ như: Cá hồi, thịt bò, socola đen, trái bơ, hạt óc chó,…
Tránh xa những loại thực phẩm nhiều cholesterol xấu
Thay đổi lối sống lành mạnh và hợp lý
Bạn nên tập thể dục mỗi ngày và ăn uống hợp lý để giữ cho cân nặng của bạn luôn ổn định bởi vì béo phì làm tăng nguy cơ tắc mạch máu não lên tới 4 lần.
Ngoài ra, giấc ngủ cũng vô cùng quan trọng, chỉ khi ngủ đủ giấc não bộ của chúng ta mới có thể phục hồi một cách tốt nhất. Các chuyên gia y tế khuyến cáo, chúng ta nên ngủ 7- 9 tiếng mỗi ngày và đi ngủ trước 11 giờ đêm để có một sức khỏe tốt và một não bộ minh mẫn.
Sử dụng thảo dược phòng ngừa và điều trị tắc mạch máu não
Bệnh tắc mạch máu não gây tổn thương nghiêm trọng đến sức khỏe não bộ của chúng ta, do đó việc ngăn ngừa các biến chứng và phục hồi sau điều trị là vô cùng cần thiết.
Các loại thảo dược quý như thạch tùng lăng, đinh lăng, thiên ma… đã được chứng minh là có hiệu quả vượt trội trong việc cải thiện các hội chứng suy giảm chức năng não bộ, giúp tăng cường dẫn truyền thần kinh và cải thiện hoạt động của bộ não, đặc biệt là hạn chế được những biến chứng do bệnh tắc mạch máu não gây ra.
Thạch tùng răng giúp ngăn chặn biến chứng bệnh tắc mạch máu não
Trong cây thạch tùng răng, người ta đã phát hiện Huperzine A, hoạt chất này có khả năng ức chế cholinesterase, ngăn chặn sự phá hủy acetylcholine - một chất dẫn truyền thần kinh cần thiết cho việc học tập và ghi nhớ. Bên cạnh đó Huperzine A còn được chứng minh là có tác dụng giảm nguy cơ bị bệnh Alzheimer do sự tích tụ bất thường của peptide amyloid gây cản trở lưu thông máu não. Do khả năng tăng cường chức năng và bảo vệ tế bào não hiệu quả, thạch tùng răng là thảo dược hàng đầu được lựa chọn để hỗ trợ cho người bệnh phục hồi sau khi điều trị bệnh tắc nghẽn mạch máu não.
Như vậy, bệnh tắc mạch máu não là bệnh lý vô cùng nguy hiểm, đe dọa nghiêm trọng đến sức khỏe và tính mạng bạn. Đừng chủ quan! Đôi khi những thói quen xấu hàng ngày cũng có thể khiến bạn phải đối mặt với nguy cơ mắc bệnh tắc mạch máu não. Nếu còn điều gì thắc mắc về bệnh lý tắc mạch máu não, đừng ngại để lại bình luận và số điện thoại của bạn, chúng tôi sẽ liên hệ và giải đáp thắc mắc của bạn một cách nhanh chóng và chính xác nhất!
