Trước khi tìm hiểu cụ thể về di chứng tai biến mạch máu não, bạn cần nắm được bệnh tai biến mạch máu não là gì?
Tai biến mạch máu não (đột quỵ) là bệnh lý xảy ra khi lưu lượng máu đến não bị suy giảm đột ngột, gây ra tình trạng thiếu oxy cũng như chất dinh dưỡng cho não, từ đó khiến tế bào não chết hàng loạt và nhanh chóng. Nếu không được xử trí kịp thời, người bệnh sẽ phải đối diện với những biến chứng tai biến mạch máu não cực kỳ nguy hiểm như vận động khó khăn, rối loạn nhận thức, hạn chế ngôn ngữ,… thậm chí có thể tử vong.
Di chứng tai biến mạch máu não làm giảm chất lượng cuộc sống và có thể đe dọa tính mạng người bệnh
Các di chứng tai biến mạch máu não phổ biến nhất
Tai biến mạch máu não khi tiến triển sang giai đoạn di chứng đa phần sẽ xuất hiện khi người bệnh không được phát hiện sớm và cấp cứu đúng cách. Phụ thuộc vào nguyên nhân và mức độ nặng nhẹ của tai biến, tuổi tác, tiền sử, sức khỏe, thời gian phát hiện, cách sơ cứu,… mà người bệnh có thể gặp các di chứng với tình trạng khác nhau.
Sau đây là 6 di chứng tai biến mạch máu não thường gặp nhất:
Liệt vận động
Sau một cơn tai biến mạch máu não, có đến 90% số người bệnh bị liệt tạm thời hoặc vĩnh viễn, chỉ liệt một bộ phận trên cơ thể (liệt tay, liệt chân, liệt mặt, liệt dây thần kinh) hay liệt nửa người.
Di chứng sau tai biến mạch máu não này thường kèm theo các cơn đau kéo dài, co cứng khớp, cảm giác tê bì, khiến người bệnh gặp khó khăn trong sinh hoạt hàng ngày và cần sự hỗ trợ từ gia đình.
Mất trí nhớ, rối loạn nhận thức
Người bị di chứng sau tai biến mạch máu não thường có biểu hiện suy giảm hoặc mất trí nhớ, thường xuyên quên, lơ mơ, không tỉnh táo, sa sút trí tuệ, phản ứng chậm chạp và gặp khó khăn khi tư duy logic hay suy luận bất kỳ việc gì.
Hạn chế giao tiếp, khó nuốt
Khó kiểm soát cơ miệng là một trong những di chứng sau tai biến thường gặp, gây cản trở việc giao tiếp và ăn uống của người bệnh. Nhiều trường hợp cảm thấy khó nuốt thức ăn, tăng tiết đờm dãi, rối loạn ngôn ngữ, nói ngọng, nói lắp, không thể truyền đạt hết suy nghĩ của bản thân với người khác, thậm chí nặng hơn có thể không nói được.
>>> XEM THÊM: Méo miệng, nói khó do tổn thương não bộ - Nguyên nhân và giải pháp khắc phục
Rối loạn cảm xúc
Đây cũng là một trong những di chứng của tai biến mạch máu não biểu hiện bằng việc người bệnh không thể tự điều chỉnh tâm trạng, cảm xúc của bản thân. Họ thường xuyên cảm thấy trầm cảm, lo âu, chán nản, mệt mỏi, căng thẳng, thờ ơ với mọi thứ xung quanh, khó ngủ, dễ cáu gắt và xúc động thái quá…
Rối loạn cảm xúc là một di chứng sau tai biến mạch máu não thường gặp
Rối loạn tiểu tiện
Người bệnh có thể bị táo bón, tiểu tiện không tự chủ, viêm đường tiết niệu,… do rối loạn chức năng cơ vòng sau tai biến mạch máu não.
Tử vong
Tử vong là di chứng tai biến mạch máu não nặng nề nhất. Thống kê của Bộ Y tế cho thấy, tai biến mạch máu não là nguyên nhân hàng đầu gây tử vong tại Việt Nam, chiếm đến 20% và 200.000 ca mỗi năm. Ngoại trừ các trường hợp tử vong tại chỗ thì có hơn 75% số người bệnh chỉ sống thêm được 1 năm và hơn 50% trường hợp có thể sống thêm 5 năm.
Ngoài ra, người bệnh có thể gặp một số di chứng khác như viêm phổi, loét do nằm lâu, huyết khối tĩnh mạch sâu,…
Điều trị di chứng tai biến mạch máu não
Mỗi loại di chứng sau tai biến mạch máu não sẽ có cách điều trị khác nhau. Quan trọng nhất là người bệnh cần tuân thủ và tích cực thực hiện các biện pháp hỗ trợ phục hồi di chứng tai biến mạch máu não đúng chỉ định của bác sĩ.
Sử dụng thuốc tây
Một số thuốc điều trị di chứng tai biến mạch máu não thường được sử dụng trên lâm sàng bao gồm thuốc tăng cường tuần hoàn não (cerebrolysin, gliatilin, citicoline..), thuốc làm thức tỉnh tế bào não (nootropyl, ginkgo biloba... ), thuốc chống trầm cảm,...
Phục hồi chức năng sau tai biến mạch máu não
Đây là giai đoạn cực kỳ quan trọng và quyết định phần lớn đến khả năng hồi phục của người bệnh sau khi gặp di chứng tai biến.
Các chuyên gia đều khuyến cáo rằng giai đoạn phục hồi chức năng cần được thực hiện kiên trì, toàn diện và càng sớm càng tốt, có thể song song với việc điều trị tại viện.
Cụ thể, giai đoạn này bao gồm 2 nội dung chính:
(1) Hướng dẫn người bệnh các tư thế chuẩn để cải thiện di chứng của tai biến mạch máu não liên quan đến vận động như co cứng và biến dạng khớp.
Tư thế | Bên liệt | Bên lành |
Nằm ngửa | Kê gối mềm vào vị trí vai và hông. Gập nhẹ khớp gối. Cổ chân vuông góc với cẳng chân | Tay chân tự do |
Nằm nghiêng | Tay vuông góc với thân. Gập gối. Có thể lấy gối đỡ tay và chân | Chân duỗi, tay và vai thoải mái |
(2) Tập luyện để cải thiện sức mạnh cơ bắp, phục hồi chức năng của cơ thể.
Dưới đây là một số bài tập và phương pháp để phục hồi di chứng tai biến mạch máu não hiệu quả nhất:
- Bài tập phần chân:
- Luyện đứng càng nhiều càng tốt, bắt đầu từ việc tập đứng với thanh ngang.
- Tập bắt chéo 2 chân trong khoảng 5-10 phút.
- Dùng hai chân tập nâng hông khỏi mặt giường càng cao càng tốt. Vừa nâng vừa đếm đến 20 rồi mới đặt hông xuống, lặp lại khoảng 10 lần.
Các bài tập phục hồi chức năng sau di chứng tai biến mạch máu não nên được tiến hành kiên trì trong thời gian dài
>>> XEM THÊM: Top 3 bài tập phục hồi chức năng sau tai biến cực cần thiết cho bạn!
- Bài tập phần tay:
- 2 bàn tay đan vào nhau và đưa ra sau đầu, cố gắng nâng khuỷu tay ngang với 2 bên tai rồi hạ xuống, lặp lại 10-15 lần.
- Để người bệnh ngồi, tay duỗi thẳng sát thân mình và chống lên mặt giường, các ngón tay mở ra và giữ trong 5-10 phút.
- Tập với tay sang 2 bên hoặc cúi xuống nhặt đồ vật dưới đất. Lặp lại mỗi bên tay 10 lần.
- Tập giơ 2 tay lên quá đầu rồi hạ xuống, lặp lại mỗi bên 20 lần.
- Bài tập cơ miệng: Hướng dẫn người bệnh tập nói bằng cách phát âm những âm tiết cơ bản trước, vận động cơ miệng liên tục để cải thiện khả năng giao tiếp cũng như ăn uống hàng ngày.
- Bài tập nhận thức: Cho người bệnh tham gia một số trò chơi trí tuệ đơn giản để cải thiện khả năng tư duy và tốc độ phản ứng.
- Bấm huyệt chữa di chứng tai biến mạch máu não: Cần được thực hiện bởi các chuyên gia y học cổ truyền với trường hợp bị liệt nửa người trong vòng 15-30 ngày, mỗi ngày nửa tiếng.
Khi người bị di chứng tai biến mạch máu não tập phục hồi chức năng, tốt nhất nên có người nhà bên cạnh và chú ý quan sát. Trường hợp người bệnh cảm thấy khó chịu hay mệt mỏi thì cần cho họ nghỉ ngơi ngay, tránh tập quá sức. Ngoài ra, hãy truyền năng lượng tích cực để người bệnh có thêm hy vọng và động lực khi tập luyện.
Cải thiện di chứng tai biến mạch máu não nhờ thảo dược
Gần đây, nhiều chuyên gia có xu hướng tư vấn và hướng dẫn người bệnh cải thiện di chứng tai biến mạch máu não theo đông y. Xuất phát từ tác động toàn diện trên hệ thống thần kinh, cải thiện tuần hoàn máu não và tăng lưu thông máu lên não mà các thảo dược đông y có khả năng ngăn ngừa, cải thiện di chứng của bệnh tai biến mạch máu não một cách hiệu quả.
Phổ biến nhất hiện nay là giải pháp kết hợp các thảo dược quý gồm: Thạch tùng răng, thiên ma, cao natto, đinh lăng.
Trong đó, vào năm 2021, nhóm nghiên cứu của Pháp đã công bố kết quả nghiên cứu cho thấy huperzine A chiết xuất từ thạch tùng răng có lợi thế vượt trội giúp bảo vệ tế bào thần kinh, cải thiện và phòng ngừa tình trạng suy giảm trí nhớ.
Bên cạnh đó, thiên ma, đinh lăng, cao natto cũng là các thành phần đã được nghiên cứu chứng minh tác dụng tăng dẫn truyền thần kinh, tăng tiền chất nuôi dưỡng tế bào thần kinh. Nhờ đó, sự kết hợp của các thảo dược này hỗ trợ phục hồi di chứng tai biến mạch máu não an toàn và lâu dài, cải thiện chức năng vận động cho cơ thể, tăng khả năng nhận thức cũng như trí nhớ cho người bệnh.
Sử dụng kết hợp thảo dược giúp hỗ trợ cải thiện di chứng tai biến mạch máu não toàn diện
Di chứng tai biến mạch máu não vô cùng nguy hiểm, có thể gây suy giảm nghiêm trọng chất lượng cuộc sống của người bệnh, nặng hơn là đe dọa tính mạng. Vì thế, biết được cách điều trị cũng như phục hồi di chứng này, kết hợp với sử dụng thảo dược là giải pháp tốt nhất giúp người bệnh giảm thiểu được rủi ro cho chính bản thân mình.
Nếu còn bất cứ thắc mắc nào về di chứng tai biến mạch máu não, hãy để lại bình luận hoặc số điện thoại, các chuyên gia của chúng tôi sẽ giải đáp giúp bạn.